Een schone melkschuimer (cappuccinatore) klinkt als een sprookje, maar als je daar serieus werk van wil maken moet je aan de slag. Aan de hand van de diverse melkschuimers en met behulp van o.a. 3 kleine borsteltjes probeer ik je zo helder mogelijk uit te leggen wat je moet doen en wanneer. Alles met als doel (weer) een mooie volle en vooral goed warme melkschuim op je cappuccino of latte te krijgen en te houden.

Als je de melkschuimer in topconditie wenst te houden, maak je 'm bij gebruik dagelijks schoon. Dat doe je max. 3 x per week met melksysteem reiniger, de rest van de week met water. Als je te vaak (en te veel) melksysteem reiniger gebruikt, worden bacteriën resistent en help niets meer.

Handig om vooraf te weten

De melk wordt niet opgepompt door de melkschuimer maar een en ander werkt volgens het 'venturi' principe. Simpel gezegd komt het er op neer dat door de snelheid waarmee stoom uit de machine (stoomsproeier) komt er een vacuüm ontstaat. Dit vacuüm staat in verbinding met lucht en melk. Beide worden gelijktijdig aangezogen. Als één van beide wordt geblokkeerd door vervuiling, zal er van de ander meer worden aangezogen om het vacuüm op te lossen.

Is het luchtaanzuigventiel (airsuction) of het schoorsteentje waar deze in zit vuil of zelfs verstopt? Dan zal er veel melk worden aangezogen. Ontbreekt het luchtaanzuigventiel of is het schoorsteentje bijvoorbeeld gescheurd? Dan zal er geen melk worden aangezogen aangezien het vacuüm al is opgelost met lucht. Dezelfde oorzaken en gevolgen zijn er in de toevoer van melk waarbij oorzaken zelfs in een vervuilde of slecht in elkaar gezette melkbeker zijn terug te vinden.

Welke temperatuur?

Melk heeft een lager kookpunt dan water en dat ligt net onder de 70 graden. Wanneer de melk kookt verbreken vetten en eiwitten de verbinding en kan er geen schuim blijven staan. Dat moeten we dus zien te voorkomen. De stoom uit de machine zorgt voor de temperatuur, de lucht die aangezogen wordt via het lucht aanzuigventiel voor de schuim en melk (vetten en eiwitten) voor de structuur. We gaan uit van een goed werkend toestel dat voldoende stoom produceert. Als dat laatste niet het geval is, kijk bij veel gestelde vragen op deze pagina.

Welke melkschuimer heb je?

Er zijn verschillende JURA cappuccinatores (melkschuimers) op de markt die van elkaar verschillen maar ook allemaal op elkaar lijken en hun functie is hetzelfde: van koude melk naar hete, opgeschuimde melk door middel van stoom uit de machine. Sommige cappuccinatores hebben een draaiknop waarmee je de lucht en melkhoeveelheid kunt beïnvloeden. Hierdoor wijzigt de temperatuur van de opgeschuimde melk. Deze melkschuimers vallen onder de Profi cappuccinatores. Alle andere vallen onder de Easy cappuccinatores.

Hoe ga je te werk?

Zet de machine voor alle zekerheid uit. Zodoende is er geen kans om stoom of heet water over je handen te krijgen wanneer je werkt met de melkschuimer en de onderdelen ervan. Vergewis je ervan dat ook de stoompijp (indien aanwezig) nog heet kan zijn wanneer je er net een cappuccino uit hebt genomen. Alle onderdelen zouden met de hand los gemaakt moeten kunnen worden. Als dit NIET het geval is ook geen gereedschap gebruiken. Je forceert en beschadigt hier mogelijk onderdelen mee. Deze handleiding is slechts een gids, het gebruik er van is geheel op eigen risico.

De melkschuimer uit of van de machine halen

Voor externe melkschuimers:

Externe melkschuimers zijn middels een verchroomd stoompijpje dat uit het front steekt verbonden aan de machine. De melkschuimer 'hangt' aan de zogenaamde stoomsproeier.

• Ondersteun de stoompijp/uitloop met de ene hand en trek de melkschuimer er met de andere hand af

• Draai de stoomsproeier (zwart) met de klok mee van de stoompijp/uitloop

• Maak de schroefdraad van de stoompijp schoon met staalwol of borsteltje

De bekendste machines met een externe melkschuimer van JURA zijn de JURA Impressa E, C, F, S & Z-serie. Dit zijn allemaal oudere modellen, er worden sinds 2015 geen JURA Impressa modellen meer geproduceerd.

Voor interne melkschuimers:

Voor de interne melkschuimer in de JURA X8, Z6 & Z8:

• Trek de melkslang naar rechts uit de melkschuimer.

• Verwijder de uitloopcover door de 2 zwarte knopjes aan beide zijden van de verschroomde uitloopcover in te drukken.

• De melkschuimer is uit de machine te nemen door eerst aan de rood gearceerde handvat op het menghuis naar beneden te trekken.

• De stoomsproeier kan je naar je toe te trekken. Pas hierbij op dat je de verchroomde koffie-uitlooppijpjes niet beschadigd!

Veel gestelde vragen over melkschuimers

melk blijft lauw en schuimt niet

Krijg je lauwe melk uit de melkschuimer met weinig tot geen melkschuim? Dan is het lucht aanzuigventiel (airsuction) vuil of zelfs verstopt. Omdat er dan weinig tot geen lucht wordt aangezogen wordt er teveel koude melk aangezogen. Teveel melk betekent een lauw eindresultaat en te weinig lucht betekent geen melkschuim. Vervang het lucht aanzuigventiel (een reserve wordt meegeleverd met nieuwe machines) of bestel een nieuwe.

Waarom valt de stoomdruk weg?

Als de stoomdruk wegvalt wordt niet al het water, dat wordt opgepompt naar het element, omgezet in stoom. Een deel van het water loopt de lekbak in. Dat komt door vuil of kalkafzetting in een klep of ventiel. Ontkalken via het ontkalkingsprogramma kan hier goed helpen.

Ontkalken? Maar ik gebruik filters

Precies en daar zit het probleem. Een waterfilter haalt vervuiling uit het water, maar geeft ook wat terug aan het water (stoffen ter bevordering van de koffiebereiding bijvoorbeeld). Dus waterfilter uit de watertank, in het programma van de machine filter op 'NEE' zetten en dan het ontkalken opstarten. Volg de instructies van de display letterlijk op.

De melk spettert

Als de melk spettert, dan is deze aan het koken. Er wordt geen schuim opgebouwd. De reden hiervoor is dat er te weinig melk in de melkschuimer komt. Vervang het luchtaanzuigventiel en controleer op een eventueel aanwezige draaiknop goed in het menghuis is gedrukt. Controleer bij gebruik van een melkbeker ook of deze goed in elkaar is gezet.

Gebruik je een melkhouder of melkkoeler naast de machine? Ook die kan de oorzaak zijn van een slecht functionerende melkschuimer. Wanneer er al lucht bij de aangezogen melk kan komen, dan is de melkhoeveelheid weer te laag, de melk zal koken en zal niet schuimen.

Verkeerd geplaatste of versleten nippels in de deksel van de melkbeker kunnen ervoor zorgen dat de melk inclusief lucht wordt aangezogen. Je kan dat makkelijk zien doordat de melkslang transparant is. Je ziet dan dat de melkslang niet helemaal gevuld is met melk wanneer de melkschuimer melk aanzuigt.

Wanneer de melkslang niet transparant of verkleurd is, dient deze direct vervangen te worden in verband met aanslag van eiwitten en/of bacteriën.

De melk wordt snel zuur

De melkbeker, melkhouder of melkslang is geïnfecteerd. Was deze af met de melksysteem reiniger (zie verhouding op de verpakking) en spoel deze goed na. Melkslang kan je eenvoudig zelf vervangen.

hoe vaak gebruik je melksysteem reiniger?

Melksysteem reiniger is een desinfectant. Doseer zorgvuldig (vooral niet teveel) en gebruik in beperkte mate. Als je de melkschuimer dagelijks gebruikt, dan reinig je deze elke dag via het reinigingsprogramma, maar slechts 3 x per week gebruik je daarbij melksysteem reiniger. De rest van de week gebruik je gewoon water. Gebruik je het middel te vaak of doseer je teveel, dan bestaat de kans dat bacteriën resistent worden.

De melkslang zuigt vast op de bodem

Knip een zwaluwstaartje aan het einde van de melkslang. Zo voorkom je dat de slang zichzelf vast kan zuigen op de bodem.